Nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam dự kiến đạt 220 tỷ đô la tổng giá trị hàng hóa (GMV) vào năm 2030, đứng thứ hai trong khu vực sau Indonesia. Năm nay, nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam dự kiến tăng trưởng 31% lên 21 tỷ đô la Mỹ nhờ sự tăng trưởng 53% của thương mại điện tử so với cùng kỳ năm ngoái, dù thị trường du lịch trực tuyến đang thu hẹp, và dự kiến tiếp tục đạt 57 tỷ đô la Mỹ vào năm 2025. Thông tin chi tiết được công bố trong Báo cáo Nền Kinh tế số Đông Nam Á – Tiếng Gầm Thập kỷ 20: Thập kỷ Kỹ thuật số Đông Nam Á ra mắt phiên bản thứ sáu bởi Google, Temasek và Bain & Company.
Từ khi bắt đầu đại dịch đến nửa đầu năm 2021, Việt Nam đã có thêm 8 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới với hơn một nửa trong số họ đến từ các khu vực không phải thành phố lớn. Người tiêu dùng kỹ thuật số trước đại dịch trung bình đã sử dụng thêm bốn dịch vụ kỹ thuật số kể từ khi đại dịch bắt đầu. 99% người tiêu dùng kỹ thuật số Việt Nam có ý định tiếp tục sử dụng các dịch vụ trực tuyến trong tương lai; cho thấy mức độ gắn bó rất cao với các dịch vụ kỹ, sản phẩm thuật số của người dùng Việt Nam.
Trong phần mở đầu của báo cáo về các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Đông Nam Á, một trong ba thương gia kỹ thuật số của Việt Nam tin rằng họ sẽ không thể sống sót sau đại dịch nếu không có các nền tảng kỹ thuật số. Tại Việt Nam, các dịch vụ tài chính Kỹ thuật số cũng đang trở thành yếu tố thúc đẩy quan trọng với 95% doanh nghiệp kỹ thuật số hiện chấp nhận thanh toán kỹ thuật số và 67% chấp nhận cho vay kỹ thuật số. Hơn nữa, 7 trong 10 doanh nghiệp kỹ thuật số dự kiến sẽ tăng cường sử dụng các công cụ tiếp thị kỹ thuật số của họ trong 5 năm tới.
Việt Nam vẫn là một trung tâm đổi mới hấp dẫn khi nguồn vốn toàn cầu tiếp tục đổ vào. Hoạt động thương vụ, đầu tư tăng vọt trong nửa đầu năm 2021 đạt mức cao kỷ lục 1,37 tỷ đô la Mỹ, vượt qua các khoản đầu tư cả năm của những năm gần đây, được thúc đẩy bởi sự quan tâm đầu tư vào các công ty khởi nghiệp kỹ thuật số trong lĩnh vực thương mại điện tử (e-commerce), tài chính (fintech), sức khỏe (healthtech) và giáo dục (edtech).
“Qua đại dịch, tôi đã tận mắt chứng kiến người dân Việt Nam kiên cường như thế nào và họ có thể trở thành những người tiếp nhận công nghệ mới nhanh chóng và sáng tạo ra sao. Sự điều chỉnh mới cho dự báo về nền kinh tế Internet của Việt Nam đến năm 2030 cho chúng ta thấy tiềm năng to lớn của đất nước khi Việt Nam tăng tốc chuyển đổi số. Các dự án mới nhất của Google như Bệ phóng Việt Nam Digital 4.0 và Lập trình Tương lai cùng Google đã cung cấp hiệu quả các khóa đào tạo kỹ năng kỹ thuật số và các buổi lập trình cho gần một triệu người tại Việt Nam là bằng chứng thực tế cho cam kết của chúng tôi trong việc hỗ trợ đất nước phát triển kỹ thuật số”, Bà Trâm Nguyễn, Giám đốc Google phụ trách thị trường Lào, Cambodia và Việt Nam,cho biết.
Với góc nhìn triển vọng 10 năm, báo cáo e-Conomy SEA năm 2021 nhấn mạnh khu vực này đang trên con đường trở thành nền kinh tế kỹ thuật số trị giá một nghìn tỷ đô la vào năm 2030, trong đó Việt Nam có thể đạt ngưỡng 220 tỷ đô la tổng giá trị hàng hóa (GMV). Được thúc đẩy bởi nền tảng người tiêu dùng và doanh nghiệp kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng, sự tăng tốc trong Thương mại điện tử, Giao thức ăn và Dịch vụ tài chính kỹ thuật số, Đông Nam Á (SEA) ước tính đạt 174 tỷ đô la Mỹ (GMV) vào cuối năm 2021. Con số này dự kiến sẽ vượt qua 360 tỷ USD vào năm 2025, vượt xa dự báo trước đó là 300 tỷ đô la.
Báo cáo dự đoán rằng Đông Nam Á bao gồm cả Việt Nam đang bước vào ‘Thập kỷ Kỹ thuật số’ khi Internet ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người tiêu dùng. Khu vực này hiện có hơn 440 triệu người dùng Internet và quan trọng là 350 triệu trong số đó là người tiêu dùng kỹ thuật số, tức là người dùng Internet đã sử dụng ít nhất một dịch vụ trực tuyến.
Kể từ khi đại dịch bắt đầu, SEA đã có thêm 60 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới, trong đó 20 triệu người tham gia chỉ trong nửa đầu năm 2021. Được thúc đẩy bởi đại dịch, người tiêu dùng kỹ thuật số hiện tại đã chi tiêu nhiều hơn vào các dịch vụ trực tuyến, giao dịch trung bình trong bốn ngành mới kể từ khi dịch bệnh bắt đầu. Người dùng hiện tại cũng tăng tần suất sử dụng và chi tiêu trên hầu hết các ngành dịch vụ. Việc áp dụng các dịch vụ kỹ thuật số ngày càng tăng này không có dấu hiệu đổi chiều và cứ 10 người dùng mới trong năm 2020 thì có 9 người tiếp tục sử dụng trong năm 2021.
Trong phần mở đầu của báo cáo về các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Đông Nam Á cho thấy các thương gia kỹ thuật số đã phải chuyển sang các nền tảng kỹ thuật số để đảm bảo hoạt động kinh doanh liên tục. Các dịch vụ tài chính kỹ thuật số nổi lên như những yếu tố hỗ trợ quan trọng với hơn 90% người bán hiện chấp nhận thanh toán kỹ thuật số. Trong 5 năm tới, cứ 10 người trong số họ thì có 8 người dự đoán hơn một nửa hoạt động mua và bán nguồn cung ứng của họ sẽ đến từ các nguồn trực tuyến.
Báo cáo e-Conomy SEA hàng năm làm rõ hơn bức tranh tổng quan nền kinh tế Internet trong khu vực, bao gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam. Báo cáo đi sâu vào các xu hướng trong năm lĩnh vực hàng đầu gồm thương mại điện tử, truyền thông trực tuyến, vận tải & thực phẩm, du lịch trực tuyến và dịch vụ tài chính kỹ thuật số cùng hai lĩnh vực đang lên – y tế trực tuyến (healthtech) và giáo dục trực tuyến (edtech). Báo cáo cũng đánh giá bối cảnh đầu tư công nghệ trên toàn khu vực và tiết lộ những gì các nhà đầu tư đang tìm kiếm trong môi trường hiện tại.
Dưới đây là một số thông tin chi tiết chính từ báo cáo năm nay:
- Sự tăng trưởng bền bỉ của Đông Nam Á chủ yếu được thúc đẩy bởi thương mại điện tử và giao hàng thực phẩm
Thương mại điện tử được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nền kinh tế Internet Đông Nam Á tiến lên trong thập kỷ tới. Trong giai đoạn dẫn đầu mạnh mẽ đến năm 2030, tổng giá trị hàng hóa thương mại điện tử có thể vượt 120 tỷ USD vào cuối năm 2021 (tăng gần gấp đôi so với năm 2020) với tiềm năng đạt 234 tỷ USD vào năm 2025. Lĩnh vực giao hàng thực phẩm nổi lên như một điểm sáng, tăng trưởng cùng kỳ 33% đạt 12 tỷ đô la Mỹ vào GMV. Hiện nó đã trở thành dịch vụ kỹ thuật số có độ phủ rộng nhất với 71% tổng số người dùng Internet đặt bữa ăn trực tuyến ít nhất một lần.
Trong khi tăng trưởng du lịch trực tuyến vẫn bị tắt nghẽn, có khả năng sẽ chứng kiến sự phục hồi trong trung và dài hạn được thúc đẩy bởi nhu cầu du lịch bị dồn nén và tiến độ tiêm chủng. Truyền thông trực tuyến chứng kiến mức tăng trưởng khỏe mạnh 32% lên 22 tỷ đô la vào năm 2021. Đặc biệt, đại dịch mở ra một thế hệ game thủ mới sẵn sàng chi tiêu.
Vào năm 2021, tất cả các quốc gia được đề cập trong báo cáo đều có mức tăng trưởng mạnh mẽ, ở mức hai con số. Indonesia đóng góp 40% tổng GMV của khu vực với 70 tỷ USD; trong khi Philippines dẫn đầu với mức tăng trưởng ấn tượng 93% để trở thành nền kinh tế kỹ thuật số trị giá 17 tỷ USD.
- Một làn sóng mới của các doanh nghiệp kỹ thuật số, được thúc đẩy bởi đại dịch
Cứ 3 doanh nghiệp kỹ thuật số thì có 1 người tin rằng họ sẽ không thể sống sót sau đại dịch nếu không ‘lên mạng’. Nghiên cứu cho thấy 60% sử dụng các công cụ kỹ thuật số để nâng cao năng suất vận hành và hoạt động tại văn phòng, trong khi 90% chấp nhận thanh toán kỹ thuật số. Trong tương lai, các dịch vụ cho vay kỹ thuật số có thể sẽ phát triển do nhu cầu về các lựa chọn cho vay tài chính tiêu dùng và tài chính chuỗi cung ứng. Dù các doanh nghiệp kỹ thuật số nhận ra tác động tích cực của các nền tảng trực tuyến như tạo việc làm và cơ hội kinh doanh nhưng lợi nhuận dài hạn vẫn là mối quan tâm hàng đầu.
- Các dịch vụ tài chính kỹ thuật số chứng kiến sự tăng trưởng đầy hứa hẹn trên tất cả các sản phẩm
Kể từ khi đại dịch bắt đầu, các dịch vụ tài chính kỹ thuật số đã có sự tăng trưởng lành mạnh, đặc biệt là trong việc áp dụng ví điện tử và A2A (tài khoản-với-tài khoản) được thúc đẩy bởi cả việc chấp nhận của người bán và người tiêu dùng.
Đến năm 2025, thanh toán kỹ thuật số được dự báo sẽ đạt trên 1,1 nghìn tỷ đô la tổng giá trị giao dịch (GTV), tăng từ mức dự báo 707 tỷ đô la vào năm 2021. Cho vay kỹ thuật số có thể chứng kiến dư nợ tăng 50% từ 26 tỷ đô la vào năm 2020 lên 39 tỷ đô la trong Năm 2021, dẫn đầu bởi sự phục hồi của khẩu vị cho vay và sự tăng trưởng trong việc sử dụng các dịch vụ mua ngay – trả sau.
- Nguồn vốn hồi sinh và cuộc đua ‘lên sàn’ (IPO)
Các khoản đầu tư vào nền kinh tế Internet của Đông Nam Á dự kiến sẽ đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2021. Giá trị thương vụ đã lên tới 11,5 tỷ USD trong nửa đầu năm, vượt qua mức 11,6 tỷ USD cho cả năm 2020. Các nhà đầu tư coi Đông Nam Á là một điểm đến đầu tư sinh lợi dài hạn, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thương mại điện tử và dịch vụ tài chính kỹ thuật số, tiếp tục thu hút phần lớn các khoản đầu tư (hơn 60% giá trị thương vụ). Hoạt động giao dịch gia tăng và định giá lớn hơn dẫn đến các vòng tài trợ lớn hơn đã thúc đẩy sự ra đời của 11 kỳ lân công nghệ tiêu dùng mới vào năm 2021, nâng tổng số lên 23. Nhiều công ty công nghệ đang tìm hướng phát hành lần đầu ra công chúng (IPO) như một con đường khả thi để huy động vốn hoặc cho phép các nhà đầu tư sớm kiếm tiền cho cổ phần nắm giữ của họ, đặc biệt là theo các quan điểm định giá vững chắc và cách tiếp cận niêm yết mới như các công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC).
- Healthtech và Edtech tiếp tục thể hiện tiềm năng hứa hẹn
Healthtech và edtech tiếp tục là những lĩnh vực non trẻ đáng chú ý. Healthtech đang chứng kiến sự quan tâm mạnh mẽ của các nhà đầu tư khi người tiêu dùng ngày càng đón nhận sự tiện lợi và khả năng tiếp cận. Trong khi edtech đã cho thấy tiềm năng tăng trưởng lành mạnh, nhiều nhà đầu tư đang có quan điểm ‘chờ và xem’ vì khả năng mở rộng thị trường vẫn chưa rõ ràng.
- Những hạng mục chính thúc đẩy nền kinh tế Internet GMV trị giá 1 nghìn tỷ đô la
Thương mại điện tử và tạp hóa trực tuyến sẽ tạo thành một phần quan trọng trong GMV kỹ thuật số của khu vực vào năm 2030. Giao thông vận tải và thực phẩm, cũng như phương tiện truyền thông trực tuyến, có thể mở ra làn sóng giá trị tiếp theo và đóng góp nhiều như thương mại điện tử hiện nay nếu nhu cầu phát triển vượt ra ngoài thị trường thành thị.
Nền kinh tế Internet của cả sáu quốc gia sẽ tiếp tục phát triển nhanh chóng. ví dụ riêng Indonesia đến năm 2030 có thể đạt gấp 2 lần GMV của toàn khu vực hiện nay, trong khi Việt Nam có thể tăng trưởng gấp 11 lần để trở thành nền kinh tế kỹ thuật số trị giá 220 tỷ đô la.
Trong khi nhân lực tiếp tục là một thách thức chưa được giải quyết, một loạt các yếu tố hỗ trợ mới nổi yêu cầu các giải pháp đa phương giữa người tiêu dùng, thương gia, nền tảng và cơ quan quản lý sẽ thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế kỹ thuật số của Đông Nam Á. Những yếu tố này bao gồm cam kết về tính bền vững, quy định dữ liệu chặt chẽ và thân thiện với doanh nghiệp, cơ sở hạ tầng dữ liệu để hỗ trợ các luồng dữ liệu lớn hơn và thường xuyên hơn cũng như một hệ thống công bằng để bảo vệ người lao động và lợi ích của người tiêu dùng trong quá trình thúc đẩy đổi mới.
“Nền kinh tế Internet của Việt Nam tiếp tục thu hút vốn toàn cầu nhờ các nền tảng cho tăng trưởng mạnh mẽ như một lượng lớn người dùng kỹ thuật số tương tác cao và hệ sinh thái kỹ thuật số đang phát triển gồm các vườn ươm, những trung tâm tăng tốc phát triển và các phòng thí nghiệm đổi mới”, Rohit Sipahimalani, Trưởng bộ phận đầu tư chiến lược, phụ trách chung và Đông Nam Á của Temasek cho biết; “Chúng tôi mong muốn tăng cường đầu tư vào các nhà vô địch kỹ thuật số của Đông Nam Á, sử dụng vốn của chúng tôi để xúc tác các giải pháp kỹ thuật số và đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế và cơ hội việc làm cho các cộng đồng địa phương của chúng tôi.”
“Việt Nam có tiềm năng trở thành nền kinh tế lớn thứ hai trong khu vực với gần 220 tỷ USD với sự quan tâm mạnh mẽ của các nhà đầu tư và khi ngày càng có nhiều người dân ngoại thành lên mạng. Để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng trong thập kỷ kỹ thuật số sắp tới, Việt Nam phải tiếp tục đầu tư vào các động lực thúc đẩy và hỗ trợ quan trọng như thanh toán kỹ thuật số và phát triển nhân tài ”, Florian Hoppe, Đối tác và Trưởng bộ phận Thực hành Kỹ thuật số tại Châu Á – Thái Bình Dương, Bain & Company cho biết. “Chúng tôi tin rằng sự thâm nhập ngày càng tăng của các dịch vụ tài chính kỹ thuật số và cơ sở hạ tầng tương ứng, tiếp tục đầu tư vào lĩnh vực hậu cần giao nhận cùng với khả năng truy cập Internet phổ biến và sự thay đổi cơ cấu trong hành vi của người tiêu dùng và doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ tạo ra bước nhảy vọt cho nền kinh tế Internet của Việt Nam vào năm 2030.”
